Menselijke gedrag is fascinerend. Geen moment gaat voorbij zonder dat we gedrag vertonen. Zowel in het waken als tijdens het slapen. Maar wat is het nu precies? Hoe komt het tot stand? En op welke wijze valt het te veranderen? Op deze vragen geeft The Change Driver een concreet en praktisch toepasbaar antwoord.
The Change Driver geeft heldere tekst en klare taal uitleg over hoe gedrag ontstaat in een samenspel van Lichaam, Emotie, Gedachten en Omgeving. Het zoomt in op vijf manieren om snel en eenvoudig gedrag te veranderen. Zo verloopt het aanleren van nieuwe vaardigheden heel anders dan het doorbreken van gewoonten of de inlijving in een gemeenschap. Om een gedragsverandering sneller en soepeler te laten verlopen is een uitgebreide scorelijst met vuistregels en valkuilen opgenomen. De lijst geeft inzicht in welke maatregelen te treffen om een gedragsverandering kracht bij te zetten. Dat maakt The Change Driver een praktisch instrument voor iedereen die met verandering van gedrag te maken krijgt.
The Change Driver bestaat uit twee delen:
- Deel 1 geeft tekst en uitleg over wat gedrag is, hoe het tot stand komt en op welke wijze het verandert. Het gedragsraamwerk legt uit welke varianten gedrag kent en biedt een gemeenschappelijk referentiekader.
- Deel 2 is het veranderstuur. Een scala aan vuistregels en valkuilen passeert de revue. De bekende do’s & don’ts. Het scoren hiervan geeft inzicht in welke onderdelen overbelicht en onderbelicht zijn om een gedragsverandering een maximale kans van slagen te geven. Met dit inzicht is het mogelijk om maatregelen te treffen die een gedragsverandering kracht bijzetten.
Het Gedragsraamwerk
Gedrag ontstaat spelenderwijs in het samenspel tussen Lichaam, Emotie, Gedachten en Omgeving. Samen vormen ze de LEGO-bouwstenen van gedrag.
- Gedrag: dat wat we kunnen waarnemen aan het lichaam. Kortom, alles dat iemand doet of laat tijdens waken en slapen.
- Emotie: de onbewuste verzameling aangeleerde en aangeboren scripts. Deze scripts stellen ons in staat om automatisch te reageren op dat wat zich voordoet.
- Denken: het innerlijke gesprek en het inbeelden van situaties. Dit kunnen helpende en disfunctionele gedachten zijn.
- Fysieke omgeving: de fysieke wereld die we vormen en waardoor we worden gevormd. Niet alleen gebouwen en inrichting, maar vooral licht, kleuren, geuren, geluid en temperatuur.
- Sociale omgeving: de groepen mensen waar we mee optrekken en tijd mee doorbrengen. Groepslidmaatschap ontstaat door selectie en socialisatie; een proces van vrijwillige inlijving.
- Gereguleerde omgeving: alle geschreven en ongeschreven gedragsregels die het sociale verkeer regelen. Denk daarbij aan de vele wetten, afspraken en sociale normen. De organisatie als bedenksel valt hier ook onder, vastgelegd in codes, beleid, procedures en allerlei instructies.
Het Samenspel
Het gedragsraamwerk geeft de samenhang weer van de verschillende onderdelen die gedrag veroorzaken. Daaruit blijkt dat het onbewuste voortdurend wordt geprikkeld door wat de zintuigen van de buitenwereld oppikken, de signalen die het lichaam afgeeft en de chaotische gedachten die door het hoofd flitsen. Omgeving, lichaam, emotie en eigen gedachten concurreren de hele tijd met elkaar voor aandacht van het onbewuste. Het leidt tot een fascinerend samenspel van automatisch, autonoom en aandachtig gedrag.
- Automatisch gedrag is gedachteloos en spontaan reageren op dat wat zich aandient. We kennen het als de automatische piloot.
- Aandachtig gedrag is bewust en bedachtzaam handelen door antwoorden te bedenken op de vraagstukken die zich aandienen. Dat doen we door met onszelf in gesprek te gaan en situaties te verbeelden.
- Autonoom gedrag is de reactie op stoffen en signalen van het lichaam. Het autonome zenuwstelsel stuurt vanuit de hersenstam en het ruggenmerg allerlei vitale functies en processen in het lichaam aan.
Integrale benadering
Een aanpassing in één van de onderdelen kan al leiden tot een verandering in gedrag. Echter, talloze psychologische onderzoeken wijzen uit dat gedrag sneller en meer verandert met een integrale aanpak. Dat is een aanpak met concrete handelingen, verandering van lichaamshouding, reframen van disfunctionele gedachten, sturen van remmende of ontbrekende emoties en de inzet van stimulerende omgevingen.